Τύπος Μαθήματος:
Υποχρεωτικό Μάθημα Κατεύθυνσης
Αριθμός Πιστωτικών Μονάδων (ECTS):
Περιγραφή:
Το μάθημα της Προσομοίωσης Χρηματοοικονομικών Σεναρίων επικεντρώνεται στις βασικές αλγοριθμικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση διαφόρων σημαντικών προβλημάτων της Χρηματοοικονομικής. Πιο συγκεκριμένα: (α) παρουσιάζεται το διωνυμικό υπόδειγμα τιμολόγησης (τόσο για την περίπτωση δικαιωμάτων Ευρωπαϊκού τύπου όσο και για την περίπτωση δικαιωμάτων εξωτικής δομής), (β) παρουσιάζονται ορισμένες βασικές – για το συγκεκριμένο πλαίσιο – στοχαστικές διαδικασίες δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσομοίωσή τους, (γ) παρουσιάζεται το υπόδειγμα των Black-Scholes και εξετάζεται η σύνδεσή του με το διωνυμικό υπόδειγμα τιμολόγησης, (δ) εφαρμόζονται μέθοδοι προσομοίωσης Monte-Carlo σε ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων της χρηματοοικονομικής (δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην αποτίμηση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων και την ποσοτικοποίηση του χρηματοοικονομικού κινδύνου), (ε) γίνεται μια βασική εισαγωγή στη μέτρηση του χρηματοοικονομικού κινδύνου και παρουσιάζονται δύο πολύ βασικά μέτρα κινδύνου (VaR & ES). Στην κατεύθυνση αυτή παρουσιάζονται κάποιες βασικές μέθοδοι για τον υπολογισμό της VaR (Normal VaR, Ιστορική προσομοίωση & Monte-Carlo προσομοίωση) και γίνεται αξιολόγηση των παραπάνω μεθόδων με τη διαδικασία του ανάστροφου ελέγχου (backtesting), και (στ) Παρουσιάζονται ορισμένα υποδείγματα μοντελοποίησης της μεταβλητότητας των αποδόσεων των διαφόρων χρηματιστηριακών μεταβλητών και γίνεται εφαρμογή τους στο πλαίσιο της μέτρησης του χρηματοοικονομικού κινδύνου μέσω της VaR.
Περιεχόμενο του μαθήματος (Syllabus):
Το περιεχόμενο του μαθήματος καλύπτει τις παρακάτω ενότητες:
- Το διωνυμικό μοντέλο τιμολόγησης (European & American options).
- Προσομοίωση βασικών στοχαστικών διαδικασιών της χρηματοοικονομικής.
- Η εξίσωση Black-Scholes & το υπόδειγμα Black-Scholes.
- Monte-Carlo προσομοίωση και εφαρμογές (Option pricing & Financial risk).
- Ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος & η μέτρησή του (VaR & ES).
- Η διαδικασία του ανάστροφου ελέγχου (backtesting) για την αξιολόγηση των μεθόδων υπολογισμού της VaR.
- Μοντελοποίηση της μεταβλητότητας των αποδόσεων & εφαρμογή στα πλαίσια της VaR.
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία προς μελέτη:
- Σημειώσεις διδάσκοντα.
- Brandimarte, P., Numerical Methods in Finance, Wiley, 2002.
- Glasserman, P., Monte Carlo Methods in Financial Engineering, Springer-Verlag, 2003.
- Higham, D., An Introduction to Financial Option Valuation, Cambridge, 2005.
- L. Clewlow, C. Strickland. Implementing Derivatives Models (1998). Wiley.
- Hull, J., Options, Futures and other derivatives, Prentice Hall, 2014.
Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι:
Εξ αποστάσεως διαλέξεις, εργασίες σε πραγματικά προβλήματα, χρήση υπολογιστικού περιβάλλοντος της R.
Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης:
Αντικειμενικοί Στόχοι μαθήματος (επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα):
- Προσομοίωση βασικών στοχαστικών διαδικασιών που εμφανίζονται με φυσικό τρόπο στη χρηματοοικονομική (τυχαίος περίπατος, κίνηση Brown, γεωμετρική κίνηση Brown)
- Κατανόηση της φιλοσοφίας τιμολόγησης δικαιωμάτων προαίρεσης με το διωνυμικό μοντέλο τιμολόγησης.
- Συγγραφή κώδικα για την αποτίμηση Ευρωπαϊκών (αλλά και εξωτικών) δικαιωμάτων προαίρεσης με βάση το διωνυμικό δένδρο τιμολόγησης.
- Κατανόηση της οριακής σχέσης μεταξύ του διωνυμικού μοντέλου τιμολόγησης και του μοντέλου των Black-Scholes και εφαρμογή του υποδείγματος των Black-Scholes στην πράξη.
- Εφαρμογή μεθόδων προσομοίωσης της οικογένειας Monte-Carlo σε ένα ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών προβλημάτων με έμφαση στην αποτίμηση ευρωπαϊκών και εξωτικών δικαιωμάτων προαίρεσης.
- Κατανόηση των βασικών τεχνικών ελάττωσης της διακύμανσης στα πλαίσια της Monte-Carlo (αντιθετικές μεταβλητές, μεταβλητές ελέγχου).
- Εφαρμογή στην πράξη (και αξιολόγηση) διάφορων μεθόδων υπολογισμού της VaR για την ποσοτικοποίηση του χρηματοοικονομικού κινδύνου.
- Προσομοίωση γνωστών μοντέλων μεταβλητότητας και εφαρμογή τους στο πλαίσιο της VaR.
Περίγραμμα του Μαθήματος: