Διοίκηση Αλλαγών - Αναδιοργάνωση - Μεταρρυθμίσεις
Κωδικός Μαθήματος:
III-9
Τύπος Μαθήματος:
Υποχρεωτικό Μάθημα Κατεύθυνσης
Έτος Σπουδών:
Α'
Εξάμηνο Σπουδών:
Εαρινό
Αριθμός Πιστωτικών Μονάδων (ECTS):
8
Γλώσσα Διδασκαλίας:
Ελληνική
Περιγραφή:
Το μάθημα εισάγει τις εξαιρετικά επίκαιρες αρχές της διοίκησης αλλαγών και της διοικητικής αναδιοργάνωσης. Ιδιαίτερη εστίαση γίνεται στην εφαρμογή των ανωτέρω αρχών στον δημόσιο τομέα αναλύοντας εις βάθος τις προοπτικές βελτίωσης της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Το μάθημα πλαισιώνοντας την επίκαιρη κοινωνικοοικονομική απαίτηση, περί ομαλής και έγκαιρης προσαρμογής στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες, διαχειρίζεται τη θεωρία της Διοίκησης Αλλαγών (Change Management) ως ένα πλήθος αρχών, μεθόδων και πρακτικών, χρήσιμων για τον εντοπισμό, την επεξεργασία και την αποτελεσματική διαχείριση των αλλαγών σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Κατά την εξέλιξη του μαθήματος θα διενεργηθεί διεξοδική ανάλυση των διοικητικών εννοιών, θα διεξαχθούν ερευνητικές ασκήσεις δια της χρήσης σύγχρονων εργαλείων αναδιοργάνωσης όπως είναι οι πρακτικές του reengineering και του benchmarking, θα διενεργηθούν συμπληρωματικές εισηγήσεις από έμπειρους τεχνοκράτες της δημόσιας διοίκησης παραθέτοντας εμπειρικές αναλύσεις για τις τρέχουσες διοικητικές μεταρρυθμίσεις ενώ τέλος θα παρουσιασθούν μεταπτυχιακές εργασίες σε ιδιαίτερα προοδευτικά ερευνητικά ερωτήματα σκιαγραφώντας μεταρρυθμιστικές προοπτικές και προβληματισμούς αναφορικά με τον ελληνικό δημόσιο τομέα.
Προαπαιτήσεις:
Δεν υπάρχουν
Περιεχόμενο του μαθήματος (Syllabus):
1. Εισαγωγή στη Διοίκηση Αλλαγών
Είδη αλλαγών, Η αναγκαιότητα για αλλαγές, Ορισμός και επιδράσεις της Διοίκησης Αλλαγών (Change Management), Εμπόδια της Διοίκησης Αλλαγών, Εντοπισμός απαιτούμενων αλλαγών, Προϋποθέσεις επιτυχίας αλλαγών.
2. Στάδια Διαχείρισης Αλλαγών/Ο ρόλος της Ηγεσίας στη διαχείριση της αλλαγής
Μοντέλα Διοίκησης Αλλαγών (μοντέλα: Kotter, Lewin-Schein, σχεδιασμένων αλλαγών, έρευνας – δράσης), Η συμβολή της οργανωσιακής συμπεριφοράς στη Διοίκηση Αλλαγών, Ανάπτυξη ηγετικής στάσης, στυλ ηγεσίας, Θεωρίες παρακίνησης, Δυναμική των Ομάδων.
3. Η οργανωσιακή κουλτούρα ως φορέας διοικητικών αλλαγών. Εννοιολογικές οριοθετήσεις, Τα επίπεδα και οι διαστάσεις της οργανωσιακής κουλτούρας, Παράγοντες διαμόρφωσης της κουλτούρας, Στάδια μετάβασης αλλαγών σε επίπεδο οργανωσιακής κουλτούρας.
4. Η Διοίκηση Αλλαγών στον Δημόσιο Τομέα
Διαχείριση Αλλαγών στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, Δομή και κουλτούρα αλλαγής στον δημόσιο τομέα, Ηγεσία, διοίκηση και στρατηγικές για οργανωσιακή αλλαγή στον δημόσιο τομέα, Η επίδραση των θεωριών του Public Management, του New Public Management, της θεωρίας για τη Διακυβέρνησης και των πλέον πρόσφατων θεωρητικών αναζητήσεων στις δημόσιες οργανώσεις και στην οικοδόμηση κουλτούρας αλλαγών.
5. Θεωρίες Αναδιοργάνωσης Δημοσίων Οργανισμών
Εισαγωγή στην αναδιοργάνωση του δημοσίου τομέα, Ιστορική αναδρομή, Η αναδιοργάνωση του δημοσίου τομέα υπό το πρίσμα των σύγχρονων διοικητικών θεωριών, Αναφορά στα πρόσφατα εγχειρήματα αναδιοργάνωσης του δημοσίου τομέα (π.χ. Ν. 4249/2014 περί αναδιοργάνωση Υπουργείων, Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, Εθνικό Σύστημα Υγείας). Εργαλεία αναδιοργάνωσης δημοσίων οργανισμών:
- Ανασχεδιασμός Επιχειρησιακών Λειτουργιών (Business Process Reengineering - BPR). Ορισμός, χαρακτηριστικά, στάδια, πρακτικές εφαρμογές, ενδεδειγμένα υποδείγματα.
- Συγκριτική Προτυποποίηση (Benchmarking). Έννοια, σκοπός, μεθοδολογία, εφαρμογή στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα.
- Διαχείριση Γνώσης (Knowledge Management). Στάδια εφαρμογής της Διοίκησης Γνώσης, παράγοντες μεταφοράς γνώσης, η συμβολή του Knowledge Management στην μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα.
- Balanced Scorecard. Βασικές διαστάσεις, Μεθοδολογική προσέγγιση, υποδείγματα, εφαρμογές.
6. Διοικητικές Μεταρρυθμίσεις
Εισαγωγή στις Διοικητικές Μεταρρυθμίσεις, Η μεταρρυθμιστική διαδικασία στην ελληνική δημόσια διοίκηση, Ανάλυση υφιστάμενων μεταρρυθμίσεων, Οι διοικητικές μεταρρυθμίσεις ως μνημονιακή υποχρέωση.
7. Εργαλεία και πρακτικές των Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων
- H Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (Total Quality Management) στον Δημόσιο Τομέα. Θεωρία και πρωτεργάτες της ΔΟΠ, Βασικές αρχές της ΔΟΠ, Διεθνείς Οργανισμοί Ποιότητας, Στρατηγικές και πρακτικές βελτίωσης της ποιότητας στη δημόσια διοίκηση.
- Διοίκηση της Απόδοσης – Αξιολόγηση Προσωπικού (Performance Management). Εισαγωγή στη Διοίκηση της Απόδοσης, Μέθοδοι μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης, Διαδικασία εφαρμογής αρχών του Performance Management, οφέλη της διοίκησης της απόδοσης, Δυνατότητες και ιδιαιτερότητες της εφαρμογής των αρχών του Performance Management στον δημόσιο τομέα.
- Διοίκηση Μέσω Στόχων (Management By Objectives). Ορισμός, σκοπός, διακρίσεις στόχων, μεθοδολογία και σχεδιασμός συστήματος διοίκησης μέσω στόχων.
- Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας στη διάθεση της Δημόσιας Διοίκησης, Είδη Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Στόχοι και Πολιτικές Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Συνεισφορά της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στη βελτίωση της λειτουργίας του δημόσιου τομέα.
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία προς μελέτη:
Α) Εγχειρίδια του μαθήματος:
- Ρωσσίδης, Ι. «Εφαρμογές του Επιχειρησιακού Management στην Ελληνική Δημόσια Διοίκηση» (μονογραφία) Αθήνα: εκδ. Αθ. Σταμούλη, Φεβρουάριος 2014.
Β) Συμπληρωματική Βιβλιογραφία:
- Καρκατσούλης, Π. (2004) Το κράτος σε μετάβαση: από τη "διοικητική μεταρρύθμιση" και το "νέο δημόσιο μάνατζμεντ" στη "διακυβέρνηση". Αθήνα: εκδ. Ι. Σιδέρης.
- Keehley, P., Abercrombie, N. (2008) Benchmarking in the Public and Nonprofit Sectors. San Francisco: Jossey Bass.
- Osborne, S., Brown, K. (2012) Managing Change and Innovation in Public Service Organizations. Abingdon: Routledge.
- Ostroff, F. (2006) Change Management in Government.Harvard Business Review.
- Paton, R., McCalman, J. (2008) Change Management: A Guide to Effective Implementation. London: Sage Publications Ltd.
- Saul, J. (2006) Benchmarking for Nonprofits. How to Measure, Manage and Improve Performance. Minneapolis: Fieldstone Alliance.
- Schein, E. (2010) Organizational Culture and Leadership, Willey John & Sons.
Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι:
Πανεπιστημιακές εισηγήσεις, Ερευνητικές ασκήσεις, Αναλύσεις μελετών περιπτώσεων, Πρόσθετες εισηγήσεις τεχνοκρατών του δημοσίου τομέα, Εκπόνηση μεταπτυχιακών εργασιών.
Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης:
Τελικές εξετάσεις (σε ποσοστό 50% επί του τελικού βαθμού) και γραπτή εργασία (σε ποσοστό 50% επί του τελικού βαθμού)
Αντικειμενικοί Στόχοι μαθήματος (επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα):
Το μάθημα αποσκοπεί να εισάγει τις έννοιες της διοίκησης αλλαγής, της αναδιοργάνωσης και των διοικητικών μεταρρυθμίσεων διαμορφώνοντας επίκαιρα ερευνητικά ερωτήματα. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
- Να γνωρίζουν εις βάθος τις αρχές της διοίκησης αλλαγών και των διοικητικών μεταρρυθμίσεων.
- Να επεξεργάζονται και να αξιολογούν τα τρέχοντα μεταρρυθμιστικά εγχειρήματα.
- Να αναλύουν και να σχεδιάζουν διοικητικές αλλαγές αποσκοπώντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των οργανισμών.
- Να επεξεργάζονται και να αναλύουν τις επιπτώσεις των οργανωσιακών αλλαγών σε επίπεδο στρατηγικής διοίκησης, οργανωτικού σχεδιασμού, ανθρώπινου δυναμικού και οργανωσιακής κουλτούρας.
- Να εφαρμόζουν και να εξελίσσουν σύγχρονα μοντέλα αναδιοργάνωσης υπηρεσιών.
- Να διαχειρίζονται μεθόδους, εργαλεία και πρακτικές της διοίκησης αλλαγών.
- Να εντοπίζουν και να διαχειρίζονται διαφορετικούς τύπους οργανωσιακής κουλτούρας κατά τη φάση των αλλαγών.
- Να αντιλαμβάνονται τις σύγχρονες μορφές οργάνωσης του δημόσιου τομέα προάγοντας την αποδοτικότητα της διοίκησης, την ευελιξία στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και την αύξηση των τελικών επιδόσεων των οργανισμών.
- Να συνεισφέρουν στη εξέλιξη και εφαρμογή της θεωρίας της διοίκησης αλλαγών στην ελληνική δημόσια διοίκηση δια του ερευνητικού τους έργου.
Περίγραμμα του Μαθήματος:
